Newyddion: Mae partneriaid Cwlwm yn galw am lwybr sy'n galluogi pob plentyn i dyfu fel siaradwr Cymraeg.
Mae Cwlwm yn uno pum sefydliad blaenllaw gofal plant Cymru i ddarparu gwasanaeth integredig dwyieithog fydd yn sicrhau’r canlyniadau gorau posibl ar gyfer plant a theuluoedd ledled Cymru. Mae'r consortiwm yn cynnwys Blynyddoedd Cynnar Cymru, Clybiau Plant Cymru Kids' Clubs, Mudiad Meithrin, National Day Nurseries Association (NDNA Cymru) a PACEY Cymru yn galw am lwybr clir sy'n galluogi pob plentyn i dyfu fel siaradwr Cymraeg.
Yn dilyn rhyddhau canlyniadau’r Cyfrifiad yng nghyswllt y Gymraeg, mae partneriaid Cwlwm yn ailadrodd eu cred y dylai’r system gofal plant, gwaith chwarae ac addysg alluogi pob plentyn i dyfu fel siaradwr Cymraeg hyderus. Er mwyn cyflawni hyn, mae Cwlwm yn gweithio mewn partneriaeth i uwchsgilio'r gweithlu addysg gynnar, gofal plant a gwaith chwarae a gwella ymarfer.
Polisi mewn Ymarfer - Camau: cynllun Cymraeg Gwaith pwrpasol
Yn gweithio mewn partneriaeth â'r Ganolfan Dysgu Cymraeg Genedlaethol i hwyluso ei gynllun Cymraeg Gwaith asyncronig pwrpasol i'r sector a elwir Camau, mae Cwlwm yn darparu cyfleoedd i ddysgwyr Cymraeg a siaradwyr Cymraeg o fewn y gweithlu wella eu sgiliau iaith ac yn cefnogi rhaglen barhaus o ddatblygiad proffesiynol yn y Gymraeg er mwyn galluogi pob plentyn i ddod yn siaradwr Cymraeg hyderus ac i gyflawni'r nod o Gymraeg 2050: Miliwn o siaradwyr.
Ers dechrau Camau fel rhaglen hyfforddi ar-lein ym mis Mehefin 2021, mae Cwlwm wedi cefnogi dros 2300 o ymarferwyr blynyddoedd cynnar, gofal plant a gwaith chwarae ledled Cymru i gryfhau eu sgiliau Cymraeg drwy hwyluso hyfforddiant a darparu cymorth drwy gydol y daith ddysgu. O ddysgu hanfodion y Gymraeg sydd eu hangen i gefnogi ein plant megis lliwiau a rhifau i sgyrsiau llawer mwy cymhleth ynghylch rhannu barn a rhesymu, mae Camau yn rhoi'r offer sydd eu hangen ar ymarferwyr i gefnogi pob plentyn yng Nghymru i fod yn siaradwr dwyieithog a datblygu ymdeimlad o Gynefin. Mae ymarferwyr wedi canfod bod y cynllun yn allweddol wrth iddynt geisio herio'u hunain a chryfhau'r defnydd o'r iaith o fewn eu gwaith.
I gefnogi'r ymarferwyr ar eu taith ddysgu mae Cwlwm wedi darparu dros 500 o adnoddau sy'n berthnasol i'r dysgu sy'n digwydd. Fel yn ogystal ag adnoddau y gellir eu hargraffu, mae Cwlwm hefyd yn datblygu ac yn rhannu gweithgareddau eraill sy’n canol bwyntio ar ddatblygu ymarfer yn ogystal ag adnoddau Cynefin misol i helpu plant archwilio'r syniad o Gynefin a lle maen nhw’n perthyn. Mae hyn yn caniatáu i ymarferwyr wreiddio'r iaith yn naturiol drwy gydol eu hymarfer a chyflwyno'r Gymraeg i'r plant yn ein cymdeithas trwy ganeuon, gemau, rhyngweithio o ddydd i ddydd a chwarae ystyrlon a dilys.
"Y teimlad mwyaf yw bod yn fwy rhugl yn fy siarad â'm dealltwriaeth o'r Gymraeg, gallaf nawr ddarllen llyfrau Cymraeg yn fwy rhugl gan ofyn cwestiynau i'r plant ac ateb yn fwy manwl."- Grŵp Chwarae Dwyieithog Aberporth, Ceredigion
"Mae'r cwrs yn hawdd ei lywio ac mae llawer o weithgareddau diddorol i'ch helpu i atgyfnerthu'r hyn rydych chi wedi'i ddysgu."- Tiny Tots Premier Childcare Services, Casnewydd
"Rwy'n hoffi'r ffaith fy mod yn gallu ffitio'r hyfforddiant yn fy amserlen, ac nad ydw i wedi fy nghyfyngu i ddiwrnod neu amser penodol. Gyda gweithio a chael teulu mae hyn yn bendant yn gwneud cwblhau'r hyfforddiant yn haws." - Gwarchodwr plant, Wrecsam
Addewid Cymraeg – Hyrwyddo iaith a diwylliant Cymru
Mae cynllun Addewid Cymraeg yn cefnogi lleoliadau gofal plant a gwaith chwarae i gynyddu'r defnydd o Gymraeg a dangos sut maen nhw'n gweithio tua darparu Cynnig Rhagweithiol, elfen graidd fframwaith Mwy na geiriau. Mae Cwlwm wedi gweithio mewn partneriaeth â dros 170 lleoliadau gofal plant a gwaith chwarae i asesu eu defnydd o'r iaith a datblygu cynllun gweithredu glir i gryfhau eu harfer iaith a symud lleoliadau ar hyd y continwwm iaith tuag at gyflwyno gwasanaeth gwirioneddol ddwyieithog neu Gymraeg.
Wrth ymrwymo i'r Addewid Cymraeg, gall lleoliadau ddatblygu ei defnydd o'r Gymraeg a chreu amgylchedd lle mae'r iaith yn rhan naturiol o’r lleoliad. P'un a yw'r lleoliad yn dechrau o'r dechrau neu eisoes yn defnyddio rhywfaint o Gymraeg, mae'r lefelau efydd, arian ac aur dilyniadol yn caniatáu i leoliadau wella'r defnydd o'r Gymraeg mewn ffordd sy'n briodol iddyn nhw, mae newidiadau bach yn gwneud gwahaniaeth mawr. Unwaith y bydd lleoliadau wedi cyflawni un lefel, gallant symud i lefel nesaf yr Addewid Cymraeg, gyda digonedd o gymorth ar gael gan bartneriaid Cwlwm.
Mae'r Addewid Cymreig wedi cael ei gymeradwyo gan Efa Gruffudd Jones, Comisiynydd y Gymraeg sy'n ei ddisgrifio "ffordd i leoliadau osod camau clir, uchelgeisiol a hwyliog i rannu’r Gymraeg gyda’u mynychwyr, staff a’r teulu ehangach. Mae hon yn ffordd wych o annog ac ysbrydoli lleoliadau ledled Cymru i fod yn cynyddu’r defnydd o’r Gymraeg. Mae’r Addewid yn cynnwys cynllun a phwyntiau cyraeddadwy sy’n cytuno ar sut i gydweithio’n effeithiol ac ysbrydoli pawb sy’n ymwneud â Cwlwm i ddefnyddio’r Gymraeg er budd y plant a’r cymunedau lle maent yn gweithio.”
“Mae creu siaradwyr Cymraeg y dyfodol yn rhan bwysig iawn o’r nod o gyrraedd miliwn o siaradwyr, a heb y cyfleodd yma mae’n amhosibl i’r iaith dyfu a ffynnu."
Mae Kevin Barker, Pennaeth Arolygiad Gofal Plant a Chwarae, Arolygiaeth Gofal Cymru hefyd yn "croesawu'r datblygiad cadarnhaol hwn i gefnogi'r defnydd o'r Gymraeg mewn lleoliadau gofal plant a gwaith chwarae."
Mae'r Addewid Cymraeg wedi profi i fod yn adnodd amhrisiadwy i leoliadau gofal plant a chwarae ledled Cymru i'w cefnogi i gynyddu eu defnydd o'r Gymraeg ac i weithio tuag at y Cynnig Rhagweithiol.
"Mae ein profiad o'r Addewid Cymraeg wedi bod yn bleser gweithio tuag at ac yn effeithiol mae'r Gymraeg yn rhan o'n trefn ddyddiol ac yn rhan o'n diwylliant. Penderfynom weithio tuag at yr Addewid Cymreig fel rhan o'n Cynnig Rhagweithiol, i ddarparu tystiolaeth ein bod yn croesawu ein diwylliant Cymreig ein hunain yn ogystal â phawb arall o bob cwr o'r byd sy'n mynychu ein lleoliad." - Rebecca Davies, Willow Daycare
Prosiectau Cymraeg Ychwanegol Cwlwm
Mae Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs yn darparu cefnogaeth gyda newidiadau polisi, marchnata a chynaliadwyedd i annog AGC Clybiau Gofal Plant Cofrestredig, dwyieithog, All-Ysgol i newid eu hiaith weithredol i'r Gymraeg trwy brosiect CYMell. Mae Cydweith Cymraeg, prosiect Blynyddoedd Cynnar Cymru yn cefnogi Polisi cenedlaethol ar drosglwyddo’r Gymraeg ai defnydd mewn teuluoedd Llywodraeth Cymru gyda'r nod o gyflwyno a chryfhau'r Gymraeg drwy ddull cydweithredol gyda rhieni a phlant di-gymraeg ac ymarferwyr.
Mae Clwb Cwtsh Mudiad Meithrin yn rhaglen blasu llawn hwyl sy'n canolbwyntio ar siarad Cymraeg gyda phlant ifanc. Mae wedi'i anelu at rieni i fod, rhieni/gofalwyr ac aelodau estynedig o'r teulu. Mae Croesi'r Bont yn brosiect unigryw sy'n rhoi arweiniad ac arweiniad trylwyr i ymarferwyr ar sut i siarad Cymraeg gyda phlant ifanc yn y cylch bob amser. Mae Cynllun Plethu yn brosiect partneriaeth rhwng Blynyddoedd Cynnar Cymru a'r Mudiad Meithrin lle mae grwpiau chwarae cyfrwng Saesneg yn gweithio tuag at symud ar hyd y continwwm iaith i gyflwyno iaith Gymraeg lawn.
Mae Gweminar Stori misol NDNA Cymru yn rhoi cyfleoedd i blant ac ymarferwyr ddod ynghyd i wrando ar straeon, caneuon a rhigymau dwyieithog i ddatblygu geirfa ac atgyfnerthu modelu iaith trwy weithgareddau rhyngweithiol hwyliog.
Mae PACEY Cymru yn darparu cymorth wedi'i ariannu ar gyfer lleoliadau sy'n dymuno cofrestru neu ehangu i'w galluogi i ddarparu darpariaeth ddwyieithog neu Gymraeg. Mae PACEY Cymru hefyd yn defnyddio'r gofod cyfarfod digidol drwy ei weminarau cymorth Cymraeg misol ac mae hefyd wedi datblygu cyrsiau craff CEY sydd ar gael i aelodau PACEY sy'n canolbwyntio ar ddefnyddio straeon o Gymru i gyflwyno plant ifanc i hanes a diwylliant Cymru a sut i greu stori leol i ddatblygu ymdeimlad o Gynefin.
“Mae gwaith Cwlwm mor bwysig am resymau amrywiol ac yn enwedig o ran cynyddu defnydd o’r Gymraeg ym maes gofal plant a chwarae. Trwy wahanol brosiectau a rhaglenni, rydym yn gweithio gyda staff, gwirfoddolwyr ac arbenigwyr i sicrhau fod pob plentyn yn clywed a defnyddio’r Gymraeg wrth iddynt chwarae a dysgu yn eu lleoliadau. Mae cefnogaeth Llywodraeth Cymru’n gwbl allweddol i’r nod gan wybod hefyd pa mor hanfodol yw hi fod partneriaid Cwlwm yn cynnal y momentwm er mwyn parhau i gefnogi’r sector gofal plant a chwarae”. - Dr Gwenllian Lansdown Davies, Prif Weithredwr, Mudiad Meithrin
Nodiadau i olygyddion:
Cynefin - Y man lle rydyn ni'n teimlo ein bod ni'n perthyn, lle mae'r bobl a'r dirwedd o'n cwmpas yn gyfarwydd, ac mae'r golygfeydd a'r synau yn galonogol eu hadnabod. Y lle hanesyddol, diwylliannol a chymdeithasol sydd wedi siapio ac yn parhau i siapio'r gymuned sy'n byw ynddi.
I gael rhagor o wybodaeth am unrhyw un o'r uchod , gweler y manylion cyswllt isod;
Prif gysylltiadau: David Goodger - Prif Swyddog Gweithredol a Matt Anthony - Arweinydd Prosiect Iaith Cymraeg
Ffôn: 02920451242. E-bost: [email protected] / [email protected]
Clybiau Plant Cymru Kids’ Clubs
Prif gyswllt: Jane O'Toole - Rheolwr Cenedlaethol Cymru
Ffôn: 02920741000. E-bost: [email protected]
Prif gyswllt: Gwenllian Lansdown Davies – Prif Weithredwr .
Ffôn: 01970639639. E-bost: [email protected]
Prif gyswllt: Sarah Coates – Rheolwr Gweithrediadau Cenedlaethol (Cymru)
Ffôn: 01824707823. E-bost: [email protected]
Prif gyswllt: Claire Protheroe - Pennaeth Contractau a Phrosiectau
Ffôn: 02920351407. E-bost: [email protected]